Regelmatig krijgen wij de vraag waarmee maken jullie je soldeerpunt schoon? Of krijgen wij kritiek voor het gebruik van staalwol óf juist kritiek voor het gebruiken van de spons. Er lijken twee kampen te zijn: de ‘staalwol’ en de ‘spons’ aanhangers. In dit artikel leggen we uit wat wij gebruiken en waarom.
De oude vertrouwde natte spons net zijn gesis en mooie rook effecten bij het schoonmaken van de soldeerpunt. Dit is precies het probleem die het ‘staalwol’ kamp ziet met de spons. Je duwt de hete soldeerpunt in een natte spons waardoor hij afkoel en het soldeer stolt. Door het stollen sluit je het meeste vuil in. Daarnaast spuit de kokend hete waterdamp vol chemicaliën langs de soldeerpunt waardoor hij weg corrodeert.
Wij zijn het hier helemaal mee eens; wanneer je de spons verkeerd gebruikt. De spons is niet bedoeld als een waterballet; het behoort een reinigingsmethode te zijn. Mensen gebruiken vaak veel te veel water. De spons moet licht vochtig zijn en niet druipen van het water. De bedoelde manier is ook om met de soldeerpunt over het oppervlak te vegen, niet om de put diep in het sponsachtige materiaal te begraven. Het afkoelende effect helpt in het verwijderen van overtollig soldeertin en het kleine beetje stoom helpt met het week maken van flux resten. Vergeet niet om de soldeerpunt te controleren en opnieuw te vertinnen! Anders kan je soldeerpunt gaan oxideren, vooral als je niet direct weer verder gaat met een volgende soldeerverbinding.
Ook dit vinden wij een goede methode om soldeerpunten schoon te maken. Het staalwol heeft een lagere thermische massa dan het water in de spons. Dit helpt om enkel het overtollige tin van de soldeerpunt te halen, maar de soldeerpunt vertint achter te laten. Ook al helpt het schurende effect van het staalwol een beetje mee in het verwijderen van overtollig tin, het helpt vooral voor het verwijderen van hardnekkige flux resten en andere viezigheid bij het werken aan oudere printplaten.
Echter heeft staalwol ook zijn negatieve kanten. Door de schurende werking slijt de soldeerpunt sneller, wat heel erg beïnvloed wordt door het type basis materiaal en de aangebrachte coatings op de soldeerpunt. Net zoals de spons, wordt het staalwol ook vuil. Waar je de spons simpel weg kunt uitspoelen met water en een beetje zeep, is dit bij het staalwol een ander verhaal; vaak is het eenvoudiger om het staalwol te vervangen. Terwijl met de juiste techniek en een beetje zorg de spons zijn eigenaar bij wijze van spreke kan overleven. Het kan heel erg bevorderlijk zijn voor de werking van het bolletje staalwol om deze zo nu en dan te voorzien van een beetje flux. Doe dit vooral niet met de spons.
Zowel de spons als het staalwol zijn goede manieren om je soldeerpunt schoon te maken. Alhoewel staalwol een ‘water dichtere’ schoonmaak methode is, heeft de spons ook zo zijn voordelen. Wij gebruiken ze beide. Onze voorkeur gaat uit naar de spons bij gebruik van onze oudere (de)soldeerbouten zoals de Weller LR21 en DS80. Staalwol heeft echter onze voorkeur bij het hersolderen van loodvrije printplaten. Wij gebruiken beide door elkaar bij hersoldeerwerk aan oudere printplaten, van voor half jaren 80, tot erg vervuilde printplaten. De meest hardnekkige flux resten en ander vuil wordt eerst met het staalwol verwijderd. Waarna de soldeerpunt grondig gereinigd wordt door enkele vegen over de spons.
Maar boven alles, vergeet niet dat er geen ‘enige goede’ methode bestaat. Wat voor jou het beste werkt hangt af van het type werk dat je doet, de gebruikte apparatuur, werkwijze en je vaardigheden.